FİLATELİ NEDİR?
Posta pulları ile ilgilenme alanına filateli denir. Posta pulları alanın da uğraşanlara filatelist denir. Dünyada ilk pul 1840 yıllarında İngilizler tarafından çıkarılmış, bizde ise Osmanlı döneminde 1862-63 yıllarında ilk posta pulları çıkarılmıştır.
Filateli alanı çok geniştir. Örnek: damgasız pullar, damgalı pullar, özel damgalı pullar, ilk gün zarfı (fdc), gibi geniş alanı vardır. Filatelisler geliştikce ilgi alanı daha da genişler. Dünya da tahmini 300 milyon profesyonel filatelist olduğu tahmin edilmektedir. Filateli dünyada belli bir ekonomik alan oluşturmuştur. Ayrıca posta pulları, ülkelerin kültürel ve turistik propagandasını yapar.
Türkiye'de posta pullarına yatırım yapan, çok sayıda pul tüccarı mevcuttur.
FİLATELİ TERİMLERİ (SÖZLÜK)
Amensisman-Filigran
Amensisman: Pul kâğıdının yüzeyinde oluşan incelmeler.
Apkılac: Pul basımı sırsında, tabakaların üst üste konması nedeniyle, ıslak olan pul mürekkebinin diğer tabakanın zamkına çıkması ve pulun iki taraflı basılmış gibi görünmesi.Band: Birbirine bitişik 3 veya daha fazla puldan oluşan şerit. Bant üzerindeki pullar üst üste ya da yann yana olabilir.
Bandelet (Vinyet): Pul ile birlikte ve pulun devamı sayılan aynı konu dahilinde bitişik olan şerit kısmı. Bandeletli serilerin bandeleti olmayınca o serinn değeri çok düşer.
Blok: Birbiirnden ayrılmamış pullar grubu. En küçük blok, ikisi altta, ikisi de üstte olan "dörtlü blok"tur. Altılı, sekizli, onlu vb olmak üzere çeşitli bloklar vardır.
Dantel: Pulların kenarlarındaki tırtırlı ya da delikli kısım.
Dantel ölçüsü:Pulların dantellerini saymaya yarayan alet, odontometre.
Diferan: Ülke ayrımı yapılmaksızın, damgalı ve damgasız pullardan oluşan çeşitli pulların hepsinin adı.
Ekspertiz: Bir pulun ya da koleksiyonun değerlendirilmesi. Pulların hakik ya da sahte mi olduğunun saptanması işlemi. Bu işlemi yapanlaraysa eksper adı verilir.
Ekspres: Öncelikli ve ivedilikle adrese ulaşması gereken mektup.
Emisyon: Belirli bir olay ya da önemli bir gün nedeniyle pul basılıp, dolaşıma sunulması.
Erör: Pulların hatalı basılması. Pul üzerinde saptanan basım vb hatası. Erörlü (hatalı) pulların değeri, nadir oluşlarından dolayı normal pullara oranla çok yüksektir.
Ese: Deneme amacıyla, çeşitli kâğıtlar üzerine basılmış pul.
Estimatör: Pulları inceleyip onların değerini belirleyen kişi.
Filateli: Yunanca sevmek anlamındaki philos ve vergisiz maddeleri toplama anlamındaki atelaia kelimelerinin birleşiminden oluşturulmuş, pulculuk anlamı taşıyan sözcük.
Filatelist: Pul ile uğraşan, pul toplayan, pullara ilişkin geniş bilgi sahibi olan kişi, topluluk ya da kuruluş.
Filigran: Pulun üzerine basıldığı kâğıdın hamurundaki marka ve şekiller..
